Lerna Babikyan
Անտեսանելի ըլլալու ապահովութիւնը
Հօրենական մեծհայրս՝ Ստեփանը, 1915-էն պրծած է Թոքաթ-Էրպայէն՝ փախչելով կնոջական հագուստներով եւ դէմքը ցեխածածկ՝ քանի մը կին ազգականներու եւ դրացիներու օգնութեամբ եւ աղօթքով։ Ան այդպէս փախած է, որպէսզի անտեսանելի մնայ. «մի՛ տանիք զայն, ան տգեղ է» խօսքերը ազատած են զինք՝ դարձնելով վեց զաւակներով ընտանիքի միակ փրկուողը, 7 տարեկանին։ Մօրենական մեծհայրս՝ Սարգիսը, ծնած է Սինոպ-Կերզէ, զամբիւղագործութեամբ եւ գիւղատնտեսութեամբ զբաղող ընտանիքի մը մէջ։ Փոքրուց հայերէն չէ սորված ու մեծցած է ինքնութիւնը թագցնելու նշանակութիւնը կարեւորուած գտնելով։ Երբ երբեմն իր յուշերուն մասին կը հարցնէի, անմիջապէս չէր պատասխաներ, յետոյ կամաց-կամաց կը յիշէր իր գիւղի բնութեան գեղեցկութիւնը եւ վերջապէս կը սկսէր խօսիլ տհաճ յուշերուն մասին։
Ուրուական մարմիններ հողին կը վերամիանան
Մայիսեան օր մը, երբ ակադեմական երկար ուսումնասիրութիւնս եւ աւարտաճառի գրութիւնս աւարտած ըլլալուս յաջորդող դատարկութիւնը կը վայելէի, հետաքրքրութիւն ունեցայ համացանցի վրայ փնտռելու ուսումնասիրութեանս առնչուած կարգ մը բանալի բառերը, ինչպէս՝ հայերէն, պար, այբուբեն, մարմնացուած ուսմունք՝ յուսալով գտնել նոյն հետաքրքրութիւնը ունեցող ակադեմականներ։